اخبار > نوروزتان پیروز

فلسفه عید نوروز و دلایل پیدایش آن
کلمه جشن، همتای واژه عید در زبان های ایرانی جشن یا پسن است. از ریشه yaz به معنای نیایش، ستایش و پرستش. کلمه ایزد نیز به معنای ستایش شده و نیایش شده است که از همین کلمه گرفته شده است.
تاریخچه عید نوروز نگاهی مستقیم به آیین و سنت های دیرینه ما دارد. عید نوروز که در حال حاضر بسیاری از معناها و سنت های ویژه را به همراه دارد، در واقع برپایی مراسم نیایش و سپاس به مناسبت رخداد یک پیروزی، یک واقعه اجتماعی یا یک معجزه آسمانی بوده است. مردم در چنین مراسمی جمع می شدند و خدای را با مراسم خاص مذهبی ستایش و نیایش می کردند. این مسئله نشان می دهد که نیاکان نیز بسیار قدر شناس بوده اند.
هفت سین مهم‌ترین عنصر نوروز است و هر ساله ایرانیان در تکاپوی چیدن سفره هفت سین به خرید می‌روند و ملزوماتش را فراهم می‌آورند و جهت هرچه زیباتر شدن این سفره نوستالژیک می کوشند.

اما هر کاری را فلسفه‌ای است و چیدمان سفره هفت سین نیز فلسفه خاص خود را دارد. هرچیزی که سر سفره چیده می‌شود، از هر «‌سین» گرفته تا قرآن و ماهی و آینه حکمتی دارد. در این گزارش با فلسفه اجزای سفره هفت سین آشنا می‌شوید:

سین اول؛ سنجد

«سنجد» را به این نیت در سفره هفت سین می گذارند که هر کسی با خویشتن عهد کند، با آغاز سال جدید هر کاری را سنجیده انجام دهد؛ چرا که سنجد نماد سنجیده عمل کردن و نشانه گرایش به عقل است.

«سنجد» نماد فرزانگی و زایش میوه‌ای است که وقتی بارور می‌شود و بویش در فضا پراکنده می‌شود. پرورش دهنده قوای احساسی آدمی نیز هست. به همین دلیل برخی بر این باورند که سنجدی که سر سفره هفت سین گذاشته می‌شود، نماد عشق انسان‌ها به یکدیگر نیز است.

سین دوم؛ سیب

سیب، نماد سلامتی و زیبایی است و سیبی که سر سفره می گذارند، نشان از دوری از گزند و آسیب دارد. رسم است که سیب را مادر یا پدربزرگ خانواده سر سفره بگذارند؛ به این دلیل که همیشه بزرگترهای یک خانواده نگران سلامتی اعضای خانواده شان هستند.

سین سوم؛ سبزه

سبزه نشان از تولد دوباره، حیات دوباره و زایش و سبزی است. سر سفره گذاشتنش به این دلیل است که سال آینده سالی شاداب، سرسبز و خرم باشد. خود رنگ سبز هم ارتعاش افکار ما را موزون نگه می دارد و به ما آرامش می دهد.

سین چهارم؛ سمنو

سمنو نماد قدرت و سمبل خیر و برکت است. از آنجا که سمنو غذایی مقوی است که از گندم تهیه می شود و به آن غذای مرد آفرین می گویند و سرشار از ویتامین و مواد مغذی است؛ آن را به عنوان نماینده ای از صبر، عدالت، مقاومت و قدرت بر سفره می گذارند.

سین پنجم؛ سیر

سیر، گیاهی دارویی است و به عنوان ماده‌ای گندزدا به کار می رود و به دو دلیل سر سفره هفت سین گذاشته می شود، اول؛ نشان از تندرستی و میکروب زدایی دارد و دوم؛ برای رعایت حدود و مرزها سر سفره گذاشته می شود. سیر نماد مناعت طبع شناخته می شود؛ یعنی انسان همواره باید مناعت طبع پیشه کند. سیر نشانه قناعت و یادآوری سیر چشمی است.

سین ششم؛ سرکه

سرکه، نماد تسلیم و رضاست. از سرکه در ادبیات و تمثيل ایرانی در توصیف اضطراب و اشک و گریه استفاده می‌شود و مولانا از گریه و آزار با عنوان سرکه فشانی یاد می‌کند. سرکه سر سفره نوروزی ما را به پذیرش ناملایمات زندگی دعوت می کند.

سین هفتم؛ سماق

سماق که رنگ طلوع آفتاب است؛ سمبل صبر و بردباری است و مظهر طلوع و آغاز دوباره معنی می شود.

****

ساير وسايل سفره عيدانه؛


سکه: سکه، سین مدرن سفره هفت سین است و جزو هفت سین به حساب نمی آید؛ بعد‌ها به سفره اضافه شده است تا نمادی برای افزایش دارایی باشد.

قرآن کریم: قرآن را به نشانه توکل و توسل به خدای متعال بر سفره قرار می دهند و درخواست بهترین ها را از خالق خویش دارند.

آینه: آینه نماد روشنایی است و حتما باید بالای سفره جای گیرد.

ماهی: نماد زایش، تازگی، شادابی و تکاپو است.

شمع: مظهر فروغ و روشنایی است.